تغییرات رمان ایرانی در توجه به بومیگرایی
تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۳۳۸۶۰
داور بخش رمان جایزه جلال از کیفیت خوب آثار ارزیابی شده در این دوره سخن گفت و افزود: در زمینه توجه به بومیگرایی تغییرات خوبی را در رمان ایرانی شاهد هستیم. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد با معرفی 15 نامزد نهایی در آستانه برگزاری اختتامیه قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بخش رمان و داستان بلند جایزه جلال در این دوره 1508 اثر را بررسی کرد، تعداد آثار ارسال شده به دبیرخانه در این دوره با رشد 66 درصدی مواجه بوده است و رحیم مخدومی، یوسف قوجق و سید‌میثم موسویان پس از بررسی این آثار به معرفی 4 رمان به عنوان نامزد نهایی این بخش پرداخته‌اند.
خبرگزاری تسنیم در آستنه اختتامیه با سید‌میثم موسویان داور بخش رمان به گفت‌وگو پرداخته است، موسویان که خود از برگزیدگان سال‌های اخیر جایزه است، از ارتقای کیفی رمان ایرانی به ویژه در توجه به زیست بوم و اقلیم خبر می‌دهد. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
* تسنیم: آقای موسویان در بخش رمان امسال با بیش از 1500 اثر مواجه بودیم، آیا این رشد کمی در بخش کیفی نیز مشهود بود؟
بله، از نظر کیفی نیز کارها در خور هستند؛ مخصوصا در قسمت فنون داستان‌نویسی نقایص روز به روز کمتر می‌شود. به نظر می‌رسد که ناشران ما دیگر می‌دانند چگونه کار نهایی را از نویسنده تحویل بگیرند و حساسیت‌هایی دارند که نویسنده آنها را اجابت می‌کند، در نتیجه کاری که منتشر می‌شود، از نظر فنی و تکنیکی کیفیت استاندارد دارد، شخصیت پردازی و زاویه دید درستی انتخاب می‌شود و از این نظر ما پیشرفت‌های خوبی را شاهد بودیم.
*تسنیم: در سال‌های گذشته هیئت داوران بخش رمان و داستان این انتقاد را داشتند که داستان‌های ایرانی گرته‌برداری از داستان‌های غربی است و زیست بوم ایرانی و اقلیم حرفی در آن ندارند، این نقیصه امسال نیز به چشم می‌آمد؟
خیر، ما از این منظر رشد بسیار داشتیم، زیست بوم و اقلیم در بسیاری از آثار حرف اول را می‌زد، من فکر می‌کنم که حتی رمان‌ها و داستان‌هایی با فضای پایتخت نیز کمتر بودند و بیشتر ما شاهد تعدد آثاری بودیم که در اقلیم‌هایی مثل ایل، قوم و ... رخ داده بود.
توجه به بومیگرایی اتفاقات خوبی را در رمان ایرانی رقم زده است
بنابراین از بابت توجه به بومیگرایی و اقلیم اتفاقات خوبی در رمان ایرانی رخ داده است.
* تسنیم: در بخش رمان ما با 4 اثر به عنوان نامزد نهایی مواجه هستیم، چگونه به این 4 اثر دست یافتید؟ رقابت‌ها چگونه بود؟
رقابت بسیار تنگاتنگ بود، جلسات داوری‌ها چالشی بود، به نظرم خیلی انتخاب دشوار بود، حتی در مرحله ریزش اولیه نیز ما با دقت آثار را بررسی کردیم تا مشخص شود که ادبیات، ادبیات زردی است یا خیر، زبان، زبان فاخری است یا خیر.
*تسنیم: نگاهی به نامزدهای نهایی این بخش نشان می‌دهد در عین حال که آثار خوبی بالا آمده‌اند، ناشران ناشرانی هستند که سابقه طولانی فعالیت در نشر را ندارند و محدود به یکی دو دهه اخیر هستند، آیا می‌توان نتیجه گرفت که ناشران سال‌های اخیر موفق‌تر ظاهر شده‌اند یا اینکه ناشران کهنه‌کار تر کمتر به چاپ آثار خوب روی می‌آورند؟ یا نویسندگان پیشکسوت در مقابل نویسندگان جوان دیگر چندان حرفی برای گفتن ندارند؟
ببینید، سلیقه‌های ناشران محترم است، نمی‌توان جهت‌گیری یکطرفه داشت و گفت که ناشران به چه سمتی می‌روند، اما این امکان وجود دارد که عده‌ای از نویسندگان و ناشران آثارشان را به جایزه ارسال نکرده باشند.چون جایزه جلال فراخوان می‌دهد و ممکن است که عده‌ای از نویسندگان خودشان اثر نفرستند.
*تسنیم: اما در جایزه جلال، دبیرخانه خود نیز اقدام به گردآوری آثار می‌کند.
سیاست جایزه جلال به این سمت حرکت می‌کند که اگر نشر یا نویسنده‌ای تمایل به رقابت داشته باشد، خود کتاب را ارسال کند، اگر ارسال نشد تمایلی به رقابت نداشته است.
در عین حال باید بگویم که در بین آثار ارزیابی شده ما هم از ناشران قدیمی آثار داشتیم وهم از ناشران تازه‌کار، هم از نویسنگان پیشکسوت اثر داشتیم هم از نویسندگان تازه کار.داوران بدون اینکه ناشر یا اسم نویسنده تاثیری در انتخابشان بگذارد، با بررسی کتاب‌ها به نتایج فعلی دست یافتند.
نویسندگان نسل جوان شغلشان نویسندگی شده است
از سوی دیگر در نسل جوان نویسنده‌ها ما با نویسندگانی مواجه هستیم که نویسندگی شغلشان است و با تمام انرژی روی نوشتن متمرکز هستند، تفاوتی که نسل داستان‌نویس امروز با گذشته دارد، این است که نسل جوان داستان‌نویس متوجه شده است که باید حرفهای به این موضوع نگاه کند، نمی‌شود داستان‌نویسی را کاری تفننی دانست و در کنار یک کار و حرفه دیگر به آن نگاه کرد.
پشتوانه تجربه نویسندگان جوان ریشه در پیشکسوت‌ها دارد
در عین حال نویسندگان جوان از پشتوانه نویسندگان پیشکسوت نیز بهره‌مند هستند، جوان‌ترها همه ایده‌های نسل قبل را در کنار خود دارند و از تمام یافته‌های آنان استفاده می‌کنند، طبیعی است که نسل جوان داستان‌نویس ما موفق باشد.
*تسنیم: آقای موسویان شما از برگزیدگان جایزه در دوره‌های اخیر هستید، برخی این انتقاد را دارند که جایزه جلال تاثیری در دنیای بعد از برگزیده شدن یک کتاب یا نویسنده ندارد، شما این را تایید می‌کنید؟
به نظر من برای قشری که داستان و رمان ایرانی را دنبال می‌کند، جایزه جلال یکی از مهمترین اتفاقاتی است که در سال رخ می‌دهد. بنده در سال 97 برگزیده جایزه جلال شدم و این تاثیر بسیاری در پیشرفت من در حوزه داستان‌نویسی داشت، فراهم شدن امکان تعامل با ناشران مختلف نتیجه برگزیده شدن در جایزه جلال بود، برای من نویسنده شهرستانی گزینه‌های زیادی برای انتخاب ناشر به جهت انتشار اثر وجود نداشت، که جلال این امکان را فراهم کرد، از سوی دیگر من نویسنده با جلال به جامعه معرفی شدم.
بی‌سوادی داستان‌نویسان در زمینه‌های تاریخی، دینی، عرفانی و فلسفی
*تسنیم: اگر بخواهید از یک نقطه ضعف در آثاری که در این بخش ارزیابی شد، نام ببرید، به چه اشاره می‌کنید؟
من نقطه ضعف جامعه ادبی خود را متاسفانه فاصله گرفتن از فلسفه، عرفان، نظریه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی می‌دانم، درست است که داستان‌نویسان ما کاربلد و قدرتمند داستان خلق می‌کنند، اما در زمینه‌های تاریخی، دینی، عرفانی و فلسفی بیسواد هستند و در نتیجه کارهایمان از محتوای عمیق فاصله می‌گیرد.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: جایزه جلال آل احمد جایزه جلال آل احمد توجه به بومی رمان ایرانی جایزه جلال بخش رمان نسل جوان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۳۳۸۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تپش دانش بومی در قلب خودروی ایرانی
از همین رو هم کشور ایران در بحث خودروهای توان بالا مانند خودروهای شاسی‌بلند هنوز وابستگی صددرصدی دارد. این وابستگی موجب می‌شود هرساله مقادیر زیادی ارز از کشور خارج تا محصول مورد نیاز تامین شود. هرچند که این همه ماجرا نیست و پس از وارد شدن محصول، خدمات پس از فروش آن و همچنین خرید قطعات اضافی آن نیز خود به طور جداگانه موجب ارزبری از کشور است. از همین رو داشتن دانش فنی و موفق شدن در تجاری‌سازی چنین محصولی، می‌تواند کمک شایانی به اقتصاد کشور کند، همچنین کیفیت قوای محرکه خودروها را تا حد مطلوب توسعه دهد و بهینه‌سازی کند. بعدازظهر چهارشنبه هفته گذشته(پنجم اردیبهشت ۱۴۰۳) پژوهشگاه شهید رضایی دانشگاه صنعتی شریف میزبان معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در مراسم رونمایی از محصولی مهم و راهبردی در کشور بود. موتور شش سیلندر بنزینی خورجینی، محصولی که برای اولین بار در یک شرکت فناور ایرانی تولید شده و اکنون دانش فنی ساخت آن بومی‌سازی شده است. در گفت‌وگو با دکتر میثم فرج‌الهی، رئیس مرکز طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، اهمیت این دستاورد را بررسی کرده‌ایم.موتور شش سیلندر بنزینی که روز چهارشنبه از آن رونمایی شد در یک شرکت فناور تولید شده است. متخصصان این شرکت پس از بررسی حدود ۱۳۰ نمونه از مدل‌های مختلف موتور در دنیا و طی کردن مراحل مهندسی معکوس موفق به کسب دانش فنی لازم جهت تولید این موتور شده‌اند.حجم این موتور۴۰۰۰سی‌سی است که مناسب برای استفاده در خودروهای باری (پیکاپ)، بیراهه‌نورد (آفرود)، خودروهای شاسی‌بلند (اس‌یووی) و خودرهای خدمات‌رسان است. دکتر میثم فرج‌الهی، در رابطه با اهمیت تولید چنین محصولی توضیح می‌دهد: «ما در بحث خودروهای توان بالای شاسی‌بلند و باری وابستگی صددرصد داریم. همچنین بخش تحقیق‌وتوسعه در این حوزه تقریبا فعالیت چشمگیری ندارد و چون قوای محرکه‌ای نداریم، پس امکان توسعه آن هم وجود ندارد.» وی در ادامه تشریح می‌کند: «اگر این فناوری را داشته باشیم هم می‌توانیم مانع ارزبری از کشور شویم و هم خودمان خودروهای‌مان را توسعه دهیم. الان مشاهده می‌کنید که خودروهای باری در کشور یا صددرصد خارجی است یا سال ساخت‌شان به ۲۰ تا ۳۰ سال پیش برمی‌گردد؛ چون قوای محرکه نداریم و وابسته هستیم.» در صورت داشتن دانش تولید قوای محرکه، در کنار خود محصول، بازار بسیار خوبی هم برای قطعه‌سازان و دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم می‌شود که خودشان بتوانند قطعات مورد نیاز را بسازند.
۴ سال تلاش متخصصان ایرانی برای دستیابی به دانش فنی
موتورهای حجم بالا یعنی موتورهایی که حجم‌شان بالای ۲۰۰۰ سی‌سی است تا قبل از این در کشور تولید نشده بودند و همگی با واردات تأمین می‌شدند. این موضوع هم برای خودروهای تجاری و هم برای خودروهای نظامی صادق است. هدف پروژه‌ای که این شرکت فناور با حمایت و پشتیبانی مجموعه جهاد سازندگی غدیر و پژوهشگاه شهید رضایی دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرده دسترسی به دانش فنی تولید چنین موتورهایی بوده است. حالا برای نخستین بار در کشور یک موتور شش سیلندر ۴۰۰۰سی‌سی بنزینی خورجینی تولید و روشن شده است. اصطلاح خورجینی برای موتورها به این معنی است که بلوک این موتور به صورت وی‌شکل (V) است. دکتر فرج‌الهی در ادامه با اشاره به مشخصات فنی این محصول، بیان می‌کند: «این پروژه دو بخش دارد؛ بخش اول بخش مکانیکی کار است که شامل قطعات اصلی مثل بلوک و میل‌لنگ و شاتون می‌شود. بخش بعدی قسمت کنترل است که به آن ئی‌سی‌یو می‌گویند. نمونه اولیه این بخش هم آماده شده است، یعنی می‌تواند موتور را روشن کند و گاز بدهد اما هنوز تا بهینه‌سازی و اینکه بتواند استانداردها را هم بگیرد گام‌های دیگری مانده است.» رئیس مرکز طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در رابطه با کاربردهای این موتور توضیح می‌دهد: «این موتور کاربردهای مختلفی دارد؛ ازجمله خودروهای تاکتیکی سبک نظامی و خودروهای شاسی‌بلند. همچنین در خودروهای باری و حتی در خودروهای سواری بزرگ هم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.»
متخصصان کشور در طراحی موتور از فناوری‌های متعددی در ساخت و انتخاب مواد و تلورانس‌گذاری استفاده کرده‌اند. فرج‌الهی درخصوص روند تولید این محصول می‌افزاید: «تحلیل‌های متعدد استاتیکی، دینامیکی، حرارتی، ارتعاشاتی و عملکردی روی آن انجام شده و همچنین بخش نرم‌‌افزار و سخت‌افزار در حلقه کاملا اجرا شده است. اکنون دانش فنی خیلی خوبی در زمینه طراحی و ساخت موتورهای حجم بالای بنزینی در کشور ایجاد شده که ایجاب می‌کند کشور همت خوبی را برای تجاری‌سازی و تولید انبوه این محصول انجام دهد.» البته که این محصول هنوز استانداردهای لازم را کسب نکرده و فقط مرحله حصول دانش فنی و نمونه‌سازی تکمیل شده است. حالا برای اینکه این موتور بتواند استانداردهای مورد نظر را هم بگیرد باید به خط تولید برود و روی خودرویی سوار شود تا در عمل مورد بررسی قرار گیرد. معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری نیز قرار است در ادامه این مسیر سهم به‌سزایی در حمایت و همکاری با این شرکت فناور داشته باشد.
صرفه اقتصادی تولید؛ مهمترین چالش پیش‌رو
به‌دلیل کاربردهایی که این موتور می‌تواند در خودروهای نظامی سبک داشته باشد، وزارت دفاع از مشتریان بالقوه این محصول راهبردی است و البته به گفته فرج‌الهی شرکت‌های خودروسازی دولتی هنوز محصولاتی با مشخصات فنی مطابق با این موتور تولید نکرده‌اند، وارد تولید آن نشده‌اند.وی همچنین درخصوص شرکت‌های خودروسازی خصوصی می‌گوید: «ما با بخش خصوصی هم صحبت کرده‌ایم اما آنها نیز می‌گویند اول باید نهادهای حاکمیتی مشارکت خود را جدی کنند تا حجم این بازار به اندازه کافی بزرگ باشد و اقتصادی شود.»
داشتن صرفه اقتصادی تولید انبوه این موتور ازجمله چالش‌های پیش‌روی این محصول است؛ زیرا تیراژ مورد نیاز کشور پایین است و این یعنی قیمت تمام‌شده محصول به‌صرفه نخواهد بود. به‌نظر می‌رسد که همچنان صرفه اقتصادی واردات بیشتر است. وی در رابطه با علت این موضوع می‌گوید: «ما نمی‌دانیم که میزان دقیق مورد نیاز کشور چقدر است؛ زیرا بخش خصوصی و هم بخش حاکمیتی پراکنده خرید می‌کنند.» فرج‌الهی همچنین پیشنهادی برای حل این موضوع ارائه می‌کند و می‌افزاید: «اگر بتوانیم وزارت دفاع و حتی ستاد کل نیروهای مسلح را پای کار بیاوریم که نیازمندی‌های‌شان را تجمیع کنند و از طرفی هم بخش خصوصی نیازمندی‌های خود را تجمیع کند، آن‌موقع دیگر تیراژ به اندازه کافی است که بتوانیم این موتور شش سیلندر را اقتصادی تولید کنیم.»
اکنون معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در تلاش است تا نهادهای مختلف کشور را در قبال تولید انبوه و ورود این قوای محرکه به بازار هماهنگ کند؛ به‌خصوص رایزنی‌هایی که با وزرات دفاع و حتی بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری روی این محصول انجام شده است. ازجمله حمایت‌های دیگر معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری از شرکت‌های دانش‌بنیان و محصولات این‌چنینی می‌توان به تخصیص معافیت‌های مالیاتی و دیگر امتیازهای دانش‌بنیانی مانند معافیت‌های گمرکی و بیمه‌ای و قابلیت استقرار در پارک‌های علم و فناوری و همچنین رایزنی با واردکننده‌ها برای تامین قطعات این شرکت‌ها نام برد. دکتر فرج‌الهی درخصوص حمایت معاونت از شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده این موتور شش‌سیلندر به جام‌جم می‌گوید: «تا این مرحله جهاد خودکفایی غدیر از تولید این محصول حمایت کرده است و از اینجا به بعد قرار شده که معاونت با تمام ابزارهایش وارد شود و این کار را به ثمر برساند.»
اما چرا تا قبل از این به چنین مسأله مهمی پرداخته نشده بود و برنامه مشخصی برای تولید اقتصادی این موتور در دستورکار نبود. به عقیده دکتر میثم فرج‌الهی، به این موضوع از همان ابتدا فکر شده بود. وی تصریح می‌کند: «ابعاد اقتصادی این موضوع هم بررسی شده است، فقط مسائلی به‌وجود می‌آیند که گاهی قابل پیش‌بینی نیستند. واقعیت موضوع این است که وقتی می‌خواهیم به سمت تولید برویم، چون حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز زیاد است برخی نهادها در تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند. مشکل کنونی درخصوص این طرح آن است که نهادهای حاکمیتی به مشکلاتی برخورده‌اند و نتوانستند مشارکت لازم را داشته باشند. برای حل چنین مشکلاتی نیاز به ورود و حمایت معاونت علمی است.» میثم فرج‌الهی می‌افزاید: «اگر معاونت علمی بتواند کمک کند و آن نهادها هم بتوانند در خودشان رایزنی و بودجه‌های‌شان را تامین کنند این محصول به‌راحتی می‌تواند تولیدی شود.»
اهمیت نقش دانشگاه در برنامه‌‌های فناورانه
از وجه‌های مهم تولید موتور شش‌سیلندر بنزینی که هفته گذشته از آن رونمایی شد نقش دانشگاه‌ها و اعضای هیات علمی در این پروژه است. دکتر میثم فرج‌الهی در این رابطه اذعان می‌کند: «این شرکت از شش عضو هیات علمی تشکیل شده است که از اعضای دانشگاه‌های برتر کشور مثل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه آزاد و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی هستند. دیگر نیروهای این شرکت نیز همگی از فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های برتر کشورند و خیلی از کارهای تحقیقاتی اینها با همکاری همین دانشگاه‌ها انجام شده است.» نوشتن پایان‌نامه براساس پژوهش‌های انجام‌شده در این شرکت یا حتی آزمون محصول تولیدی در داخل آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها ازجمله اثرگذاری‌های دانشگاه در پیشبرد تولید این محصول است. دکتر فرج‌الهی تصریح می‌کند: «کمتر شرکتی را می‌توان نام برد که اعضای آن همزمان این‌قدر وجه علمی و صنعتی فعال داشته باشند.» رئیس مرکز طرح‌های کلان و پیشران معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان فناوری از نگاه این مرکز به تعامل صنعت با دانشگاه‌ها و مراکز علمی می‌گوید: «از کارهایی که در حال انجام آن هستیم این است که در طرح‌های کلانی که تعریف می‌کنیم علاوه بر اینکه یک بخش بزرگ صنعت را می‌آوریم و در کنارش شرکت‌های دانش‌بنیان را مستقر می‌کنیم، عموم قراردادهای ما به این صورت است که بر مجری تکلیف می‌شود تا بخشی از کارهای علمی را در قرارداد با دانشگاه منعقد کند یا از شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم و فناوری یا مراکز رشد استفاده کند.» دکتر فرج‌الهی همچنین معتقد است که فضای رسانه‌ای کشور باید در دستیابی به چنین فناوری‌هایی از حاکمیت کشور مطالبه‌گری کند. اومعتقد است که حتما قبل‌تر هم می‌توانستیم این موتورهای بنزینی حجم بالا را بومی‌سازی کنیم و باید دلایل انجام‌نشدن این کار و وابستگی صددرصدی به شرکت‌های خارجی پرسیده شود. او می‌گوید: «این مطالبه باید در جامعه رسانه‌ای و نخبگانی کشور اتفاق بیفتد که حکمران ما خودش را در مسیر فشار نخبگانی ببیند و به سمت فراهم‌کردن زیرساخت‌های اقتصادی‌کردن این محصولات فناورانه پیش برود.»
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان